شکل‌دهی حرارتی خلاء یا وکیوم فرمینگ : سازه‌ها و پمپ‌های خلاء در روش‌های تولید وسیعی از قالب ریزی و ریخته‌گری گرفته تا روپوش گذاری و شکل دهی ممکن است به کار گرفته شود. قالب ریزی خلاء Vacuum Molding، ریخته‌گری با قالب خلاء دائم Vacuum Permanent Mold Casting، روپوش‌گذاری سیم‌ها و کابل‌ها Wire and Cable Coating و شکل دهی حرارتی خلاء Vacuum Thermoforming همگی روش‌هایی هستند که در آن‌ها از پمپ‌های خلاء استفاده می‌شود.

ریخته‌گری و قالب‌ریزی دو روش تولیدی هستند که به صورت عمده در روش‌های ساخت قطعات به کار گرفته می‌شوند. در عین حال، نباید فرایند شکل‌دهی حرارتی وکیوم فرمینگ را با این دو فرایند اشتباه گرفت. شکل‌دهی حرارتی، فرآیندی ست که در آن یک ورق نازک ترموپلاستیک گرمادیده می‌شود و به شکل مورد نظر ما درمی‌آید.

این فرایند عمدتاً در ساخت قطعات بسته‌بندی مواد غذایی و هم‌چنین ساختن بعضی قطعات بزرگ مانند وان حمام، پنجره-های سقفی مشبک یا آستر داخلی درب‌های یخچال به کار می‌رود.

معرفی فرآیند وکیوم فرمینگ

شکل‌دهی حرارتی از دو مرحلهٔ مهم تشکیل شده است: ۱) حرارت دادن ۲) شکل‌دهی . شکل‌دهی حرارتی خلاء به عنوان یکی از سه دستهٔ متفاوت شکل‌دهی حرارتی مهم‌ترین دستهٔ آن می‌باشد.

شکل‌دهی پرفشار و شکل‌دهی مکانیکی دو دستهٔ دیگر از فرآیندهای شکل‌دهی حرارتی می‌باشند. در شکل‌دهی پرفشار با گسترش ورق پیش گرم شده توسط ایجاد فشار هوا در پشت ورق پیش‌گرم شده، شکل قالب بر روی ورق ترموپلاستیک ایجاد می‌شود.

در شکل‌دهی مکانیکی، دو طرف ورق ترمو پلاستیک پیش‌گرم شده بر روی محور عرضی حرکت کرده و با حرکت فک‌ها به سمت پایین به سطح قالب چسبانده می‌شود و از این طریق شکل قالب را به خود می‌گیرد.

شکل‌دهی حرارتی خلاء حرارتی ، اولین فرایند شکل‌دهی حرارتی وکیوم ترموفرمینگ بود که استفاده از آن در دههٔ ۱۹۵۰ توسعه پیدا کرد. در این فرایند برای کشیدن ورق پیش گرم شده به سمت سطح قالب، از اعمال فشار منفی استفاده می‌شود. این فشار منفی توسط پمپی خلاء که هوا را از طریق سوراخ‌ هایی می‌مکد ایجاد می‌شود. در تعیین قطر این سوراخ‌ها باید دقت نظر به خرج داد تا مقداری از پلاستیک پیش‌گرم شده از این سوراخ‌ها خارج نشوند و سوراخ‌ها بر روی شکل جزء نهایی این فرایند تأثیرگذار نباشند. معمولاً این سوراخ‌ها با در نظر گرفتن چنین ملاحظاتی به قطر ۰٫۸ میلی‌متر انتخاب می‌کنند.[۳]

جنس قالب‌ها می‌تواند از چوب باشد. چوب یک مادهٔ نسبتاً ارزان است و می‌تواند توسط استفاده‌کننده به راحتی طراحی و تغییر داده شود. در انتخاب جنس قالب باید این نکته را در نظر داشت که هر قالبی با توجه به بزرگی و شکل خود، در تعداد دفعات محدودی می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. در نتیجه استفاده از موادی که خاصیت بازیافت‌پذیری دارند، هزینه‌ ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. وکیوم فرمینگ با خلاء